Ofwel: waarom lease-financiers een machine liever in operational lease dan financial lease aan u ter beschikking stellen
In de wondere wereld van lease zijn er twee smaken te ontdekken: financial lease en operational lease.
Financial lease lijkt op huurkoop. De lessee is economisch eigenaar, neemt het object en de financiering op de balans, en is na het voldoen van de laatste verplichting ook juridisch eigenaar. Het eigendom gaat automatisch over.
Operational lease lijkt meer op huur. De leasemaatschappij blijft gedurende de looptijd economisch en juridisch eigenaar. Het object komt niet op de balans van de lessee terecht (vandaar “off-balance”). Aan het eind van de overeenkomst heeft de lessee doorgaans de mogelijkheid om door te huren, in te leveren of een koopoptie uit te oefenen.
De fiscus geeft.
Een voordeel van financial lease voor de lessee is dat de lessee, als economisch eigenaar, gebruik kan maken van een fiscale faciliteit, de investeringsaftrek (meer informatie hier te vinden). Deze faciliteit levert belastingvoordeel op, een aantrekkelijk geldelijk voordeel.
De fiscus neemt.
Een nadeel van financial lease voor de lessor (leasemaatschappij) is dat de lessor, in het geval een bodemzaak wordt gefinancierd, het risico loopt dat het onderpand van de financiering - het gefinancierde goed - niet altijd als dekking kan gelden. De lessor heeft het risico dat de fiscus met het onderpand aan de haal gaat. Dat komt door het zogenaamde bodemrecht dat de fiscus heeft.
De Belastingdienst heeft op grond van artikel 22 Invorderingswet 1990 (IW) een zogenaamd bodemrecht. Op grond hiervan kan zij voor het onbetaald blijven van zakelijke belastingschulden (zoals loonbelasting en omzetbelasting) beslag leggen op ‘bodemzaken’. Dit is vooral interessant indien sprake is van het faillissement van de belastingplichtige, omdat het bodembeslag rust op alle bodemzaken, dus ook op bodemzaken van derden.
En door dit voorkeursrecht van de fiscus ontstaat een probleem: een financial lease is bedoeld als een financiering met een heldere dekking (het gefinancierde object), maar die dekking blijkt een wassen neus in geval van bodemzaken.
Onder het begrip bodemzaken vallen roerende zaken die op de bodem staan van de belastingschuldige en die “dienstbaar zijn aan die bodem”. Dat wil zeggen dat de objecten bedoeld zijn om duurzaam op de locatie (bodem) gebruikt te worden. In het geval van een grafisch bedrijf zijn dat bijvoorbeeld de drukpersen, printers, magazijnstellingen, meubels en de computers. Onder bodemgoederen valt niet de papiervoorraad en de transportmiddelen. Het bodembeslag van de fiscus komt op alle bodemzaken te rusten en kan zowel vóór als na een faillissement van de lessee worden gelegd. Wat relevant is, is puur of de fiscus een vordering heeft
Gezien dit voorkeursrecht zal een leasemaatschappij bij de vraag van een klant om bodemzaken te financieren sneller kiezen voor een operational lease-vorm dan financial lease. Zeker als de cijfers van de aanvrager 'niet overhouden’.
Het bodemrecht van de fiscus bijt duidelijk in de staart van de investeringsaftrek. Bescherming van fiscus, als crediteur van een onderneming, staat hiermee op gespannen voet met de fiscale stimulans die ondernemers wordt gegeven, door de mogelijkheid van investeringsaftrek te bieden.
Update 24-04-2024:
Position paper bodem(voor)recht Leasing Nederland-NVL, Een pleidooi voor een radicale afschaffing van het bodem(voor)recht
https://leasing-nederland.nl/2024/03/25/leasebranche-wil-einde-aan-bodemvoorrecht-van-de-fiscus/
